Przedsiębiorcy w celu uzyskania środków finansowych na inwestycje zawierają np. umowy pożyczki bądź emitują weksle własne. Zawarcie umowy pożyczki pociąga za osobą obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2 % pożyczonej kwoty (z wyjątkiem tzw. „pożyczek rodzinnych”, które są zwolnione od podatku PCC).
Z kolei emisja weksli własnych, pod pewnymi warunkami daje możliwość uniknięcia opłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.
Przykład:
Spółka akcyjna w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wystawia weksle własne (tzw. terminowo- okazowe) opiewające na określoną kwotę pieniężną. W związku z ich wystawieniem spółka otrzymuje od remitenta (podmiotu obejmującego weksel i na rzecz którego ma być dokonana wypłata z tytułu weksla) kwotę pieniężną, która jest niższa od jego wartości nominalnej. W momencie wystawiania weksli własnych spółka zawiera porozumienie wekslowe, potwierdzające warunki, na których są one wystawiane m.in. datę wystawienia weksli, określenie nominału weksli, termin wykupu, wysokość poręczenia, oświadczenie, że odbiorca nabywa przedmiotowe weksle za określoną cenę (niższą od ich wartości nominalnej), oświadczenie odbiorcy o dokonaniu zapłaty za weksle na wskazany rachunek bankowy.
Czy w tej sytuacji wystawienie weksla własnego i zawarcie porozumienia wekslowego stanowią czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
Na pierwszą część wyżej postawionego pytanie można udzielić jednoznacznie odpowiedzi przeczącej. Art.1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera enumeratywny katalog czynności, których dokonanie powoduje obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu (tj. emisja weksli własnych), to nie podlega opodatkowaniu podatkiem PCC, nawet jeżeli wywołuje skutki gospodarcze podobne lub takie same jak czynności w tym katalogu wymienione. Oznacza to, że wystawianie weksli własnych nie rodzi obowiązku zapłaty podatku PCC.
Problematyczne jest z kolei wystawianie weksli własnych i zawieranie porozumień wekslowych, które niejako potwierdzają warunki, na jakich weksle są wystawiane. Punktem wyjścia do omawianego tematu jest pełne zrozumienie instytucji weksla. Weksel powinien być rozumiany jako papier wartościowy o określonej dokładnie przez Prawo wekslowe formie zawierający bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy zapłacenia określonej sumy pieniężnej we wskazanym miejscu i czasie oraz stwarzający odpowiedzialność osób na nim podpisanych. Ustawowa treść weksla obejmuje:
1. nazwę „weksel” w treści dokumentu, w języku w jakim go wystawiono;
2. przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;
3. oznaczenie terminu płatności;
4. oznaczenie miejsca płatności;
5. nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana;
6. oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu; 7. podpis wystawcy wekslu.
W obrocie gospodarczym pełni on funkcję płatniczą, kredytową, obiegową, gwarancyjną, refinansową. Tak rozumiane zobowiązanie wekslowe ma charakter bezwarunkowy, samodzielny, solidarny osób, które go podpisały i abstrakcyjny. Wracając do omawianego zagadnienia Naczelny Sąd Administracyjny1 zajął w tej sprawie następujące stanowisko:
Jeżeli zostało wystawione porozumienie wekslowe, zgodnie z art. 10 Prawa wekslowego, i zawiera wyłącznie treści odnoszące się do wystawionych weksli, to podobnie jak weksel nie podlega obowiązkowi zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.
Jednak, jeżeli porozumienie wekslowe zawiera dodatkowe, zgodne oświadczenia woli stron, co wykracza ponad regulacje zawarte w art. 10 Prawa wekslowego, to uznaje się, że nie mamy do czynienia z typowym porozumieniem wekslowym, lecz z odpowiednią umową cywilnoprawną np. umową pożyczki. W ocenie Sądu porozumienie, w ramach którego jeden podmiot przenosi na rzecz drugiego określoną ilość środków pieniężnych pod jakimkolwiek tytułem z zastrzeżeniem ich zwrotu, ma charakter umowy pożyczki.
To, że weksel ma charakter abstrakcyjny nie oznacza, że nie mogła istnieć podstawa gospodarcza jego wystawienia. Należy pamiętać, że nie liczy się sama nazwa czynności, ale bada się wolę stron, zgodny zamiar i cel złożonych oświadczeń, zgodnie z dyspozycją art. 65 Kc. Kwintesencja stanowiska Sądu w przedmiotowej sprawie została zawarta w sentencji:
„Jeżeli wystawienie weksla własnego (art. 101 Prawa wekslowego) łączy się z czynnością cywilnoprawną wynikającą z podstawy gospodarczej wystawienia tego weksla, to chociaż samo wystawienie weksla nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, podatkowi temu może jednak podlegać pierwotna czynność cywilnoprawna, o ile jest jedną z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych”.
Podsumowując, aby uniknąć płacenia podatku od czynności cywilnoprawnych, z emisją weksla własnego nie powinna być związana żadna umowa, czy to pisemna czy to ustna, od której taki podatek należałoby uiścić. Jeżeli natomiast strony pożyczają coś sobie, a weksel jest tylko zabezpieczeniem wykonania takiej umowy, to umowa taka jest opodatkowana PCC jako pożyczka.
Mariusz Korpalski
radca prawny
Dorota Baran
aplikant radcowski
Czy wystawienie weksla powoduje obowiązek zapłaty PCC?
Czy wystawienie weksla powoduje obowiązek zapłaty PCC?
http://www.kssse.pl/pl/multimedia/biule ... kowie.html
Pomoc prawna w sprawach wekslowych
kancelaria (małpa) kpwig.pl
kancelaria (małpa) kpwig.pl
Re: Czy wystawienie weksla powoduje obowiązek zapłaty PCC?
Moje pytania dodatkowe do tematu obowiązku zapłaty podatku PCC:
1. - A jeżeli wystawcą takiego weksla jest firma – sp. z o.o. ?
2. - Jeżeli w deklaracji wekslowej nie ma mowy o podatku PCC – to domyślnie kto powinien ją zapłacić ?
1. - A jeżeli wystawcą takiego weksla jest firma – sp. z o.o. ?
2. - Jeżeli w deklaracji wekslowej nie ma mowy o podatku PCC – to domyślnie kto powinien ją zapłacić ?
Re: Czy wystawienie weksla powoduje obowiązek zapłaty PCC?
Z tytułu wystawienia weksla nie ma opłaty PCC.
Pomoc prawna w sprawach wekslowych
kancelaria (małpa) kpwig.pl
kancelaria (małpa) kpwig.pl
Kto jest online
Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 3 gości