przekształcenie wierzyciela wekslowego

[marcinch87@wp.pl]

Witam.

Mam taką sytuację, że wierzyciel wekslowy, który był strona porozumienia wekslowego "przekształcił się" z przedsiębiorcy wpisanego do CEiDG w sp. z o.o. Dłużnik wystawił weksel in blanco (wpisany jedynie podpis), z klauzulą na zlecenie.

W tej chwili doszlo do sytuacji w której dłużnik przestał płacić i wystąpiła potrzeba wezwania dłużnika do wykupu weksla. Pożniej oczywiście dojscie kwestia jego uzupełnienia.

I tutaj pojawia sie pytanie:

1) czy wezwac do wykupu weksla może następca prawny pierwotnego wierzyciela (Sp. z o.o.) czy powinien to zrobić pierwotny wierzyciel (uznając że wierzytelność wynikająca z porozumienia wekslowego nie przeszła na spółkę)? Ja uważam ze obecnym wierzycielem jest spółka jako nastepca prawny pierwotnego wierzyciela ale mając świadomośc odrębności prawa wekslowego wole zapytać.

2) Czy w związku z tym w wekslu powinienem wskazać za zapłata nastąpić ma na rzecz wierzyciela pierwotnego (os.fiz.) czy na rzecz jego następcy prawnego (Sp. z o.o)?

W gre wchodzi jeszcze indosowanie weksla wypełnionego przez osobę fizyczną na rzecz spółki. Pytanie tylko czy mogę. Wydaje mi się ze tak moglbym zrobic tylko uznając ze wierzytelnośc nie przeszła na spolke. W przecciwnym wypadku (jak przeszła) to osoba fizyczna nie byla juz wierzycielem w momencie jak spolka zaczeła istniec.

Z góry dziekuje za wszelkie odpowiedzi i pozdrawiam.

[Lech]

Podam trzy sposoby działania, od nabezpieczniejszego, przez średni, po najmniej bezpieczny:

1) W momencie przekształcenia w spółkę dokonuje się renegocjacji umów i wystawienia nowych weksli in blanco na sp. z o.o.

2) W momencie przekształcenia osoba fizyczna dokonuje indosów weksli in blanco na spółkę.

3) Spółka dochodzi należności z weksla wypisanego na osobę fizyczną, legitymując się odpowiednim dowodem przekształcenia i przejścia uprawnień.

Jak widać jedyną możliwością w tym przypadku (skoro już jesteśmy post factum przekształcenia) jest ad 3. Ryzyko jest tylko takie, że przejść na spółkę mogą, zgodnie z planem przekształcenia, te roszczenia, o których wiemy. A zobowiązanie z weksla wówczas jeszcze nie istniało.

Nie rozgryzałem tego zagadnienia w praktyce, więc niestety nie pomogę w opinii jak (i w ogóle czy) sądy zajmowały się takim zarzutem. Osobiście uważam, że zarzut, iż roszczenie z weksla nie podlegało przejściu na sp. z o.o., ponieważ w momencie przekształcenia nie istniało, jest bardzo mocny. Z kolei wypełnienie weksla na sp. z o.o. też byłoby błędne, ponieważ w momencie wystawiania weksla spółka nie istniała, nie mogło zatem dojść wówczas do prawidłowego wręczenia jej weksla.

Dlatego w przypadku weksli kaucyjnych in blanco sugeruję w odpowiednim czasie dokonanie opcji ad 1).

[marcinch87@wp.pl]

Dziękuje za bardzo szybką odpowiedź. Nie ukrywam jednocześnie , że troche mnie ona zaniepokoiła:).

Prosze mi jeszcze powiedzieć dlaczego nie widzi Pan możliwości indosowania weksla przez osobe fizyczna na spółkę (bo ta opcje Pan wykluczył). Przyznam ze sam widze tutaj przeszkode polegająca na tym, że ta osoba fizyczna (jako przedsiębiorca) i spółka nigdy nie istniały w tym samym czasie. Czy taką przeszkodę miał Pan na myśli czy cos innego?

Czy jeśli jednak uznać, że wierzytelność z weksla nie istniała w chwili przekształcenia , nie powinniśmy dojść do wniosku ze weksel może w dalszym ciągu wypełnić osoba fizyczna jako wierzyciel wekslowy, nawet pomimo utraty statusu przedsiębiorcy?

Pozdrawiam

[marcinch87@wp.pl]

ps. Znalazłem wyrok który wskazuje na aktualnośc zobowiązania wekslowego po stronie dłuznika po przekształceniu (I ACa 620/12). Po stronie dłużnika dochodzi jeszcze dodatkowy argument natury celowościowej tzn. należy unikać takiej interpretacji, która umożliwiłaby zobowiązanemu z weksla w sposób prosty uniknięcie odpowiedzialności poprzez skorzystanie z procedury przekształcenia.

Zmuszony jestem chyba przyjąć interpretacje analogiczna przy przekształceniu wierzyciela z powołaniem na zasadę kontynuacji. Należy chyba podreślić tożsamość podmiotową wierzyciela z chwili wręczenia weksla i z chwili jego uzupełnienia. Przeciwna wykładnia prowadziłaby do wniosku, że przekształcenie wierzyciela powoduje w praktyce upadek zabezpieczenia wekslowego.

[Lech]

Przede wszystkim należy wziąć pod uwagę, że normą są weksle zupełne, a wyjątkiem są weksle in blanco. A przy spotkaniu się dwóch wyjątków (weksel in blanco i przekształcenie) różne rzeczy mogą się zdarzyć ;)

Zasada formalizmu roszczenia wekslowego i jego ścisłego charakteru uzasadnia raczej rozumowanie wąskie, a nie rozszerzające, zatem wszelkie okoliczności, które mogą wzruszać roszczenie z weksla, powinny je właśnie wzruszać.

nie powinniśmy dojść do wniosku ze weksel może w dalszym ciągu wypełnić osoba fizyczna jako wierzyciel wekslowy, nawet pomimo utraty statusu przedsiębiorcy?

Osoba fizyczna nie ma już żadnego roszczenia do wystawcy, zatem i nie ma podstawy do wypełnienia weksla. Po przemyśleniu jednak uznaję, że indos weksla in blanco post factum byłby możliwy.

[marcinch87@wp.pl]

Rozumiem ża ma Pan na myśli sytuacje w której osoba fizyczna już po przekształceniu uzupełnia weksel i dokonuje jego indosu na spólkę przekształconą?

Nie do konca rozumiem, bo wspomniał Pan wcześniej że ta osoba fizyczna nie ma już żadnego roszczenia do wystawcy? Chyba że własnie o zmianie zdania w tym zakresie Pan mówi.

Pozdrawiam

[Lech]

Rozumiem ża ma Pan na myśli sytuacje w której osoba fizyczna już po przekształceniu uzupełnia weksel i dokonuje jego indosu na spólkę przekształconą?

Taką sytuację uznaję za niepoprawną, ponieważ osoba fizyczna nie ma już roszczenia, na które może uzupełnić weksel.
Dlatego nie mówię o uzupełnieniu weksla i indosowaniu, tylko na indosowaniu nieuzupełnionego weksla in blanco.

[marcinch87@wp.pl]

Rozumiem. Dziekuje bardzo za fachową opinie.

Pozdrawiam