Forum o wekslach i windykacji

Rozmowa: Krzysztof Gotkowicz, adwokat

Rz: Co panie mecenasie oznacza podpisanie się na wekslu?

Krzysztof Gotkowicz: Podpisanie na wekslu oznacza zaciągnięcie tzw. abstrakcyjnego zobowiązania (długu), który nie zależy od merytorycznej podstawy jego wystawienia, np. zaciągnięcia kredytu. Najczęściej spotykane są właśnie tzw. weksle kaucyjne (gwarancyjne) mające zabezpieczać inne zobowiązanie między kontrahentami. Dłużnik wystawia weksel in blanco (jedynie ze swoim podpisem) wraz z tzw. deklaracją wekslową, w której wskazuje, w jakich okolicznościach wierzyciel może go wypełnić 
i wystąpić do sądu o wydanie nakazu zapłaty. Jeśli wypełniony weksel nie został indosowany, to dłużnik może w sądzie bronić się, wskazując, że został on wypełniony przez wierzyciela niezgodnie z porozumieniem, że np. nie jest już nic mu winien, bo np. dług nie powstał, albo dawno wygasł czy się przedawnił.

A jeśli jednak wypełniony przez pierwotnego wierzyciela weksel zostanie indosowany, co to oznacza?

Indos to przeniesienie praw z weksla na inną osobę. W takim wypadku dłużnik nie może nawet powoływać się na to, że dokument został wypełniony niezgodnie z porozumieniem, chyba że udowodni, iż nabywca weksla (zwany indosatariuszem) nabył go w złej wierze lub przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa, np. wiedział, że wypełniono go niezgodnie z porozumieniem.

Niektórzy adwokaci mówią, że weksel to coś takiego, czego lepiej nie podpisywać.

Należy bardzo ostrożnie podchodzić do podpisywania weksli, szczególnie kaucyjnych in blanco. Jeśli już nie mamy wyjścia i taki musimy podpisać, to wpiszmy w treści weksla, że jest on „nie na zlecenie". Klauzula ta oznacza, że przez pierwotnego posiadacza nie może on zostać przeniesiony w drodze indosu na inną osobę. Do niebezpieczeństw związanych z wekslem dochodzi bardzo szybkie i formalne postępowanie sądowe. Wystarczy, że wierzyciel załączy do pozwu oryginał weksla i otrzyma nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym; Sąd bada jedynie, czy weksel spełnia warunki formalne, nie badając podstawy merytorycznej do jego wypełnienia, ani czy roszczenie się nie przedawniło. Od nakazu zapłaty pozwanemu przysługują tzw. zarzuty, w których (odwołanie) musi od razu przytoczyć wszystkie okoliczności na swoją obronę.